Συχνά οι φρονιμίτες δεν μπορούν να ανατείλουν στην κατάλληλη γι’αυτούς θέση, λόγω διαφόρων προβλημάτων. Μπορεί να μην υπάρχει αρκετός χώρος στην στοματική κοιλότητα ή εξαρχής η θέση τους μέσα στην γνάθο να είναι έκτοπη.

Έτσι, άλλοι φρονιμίτες ανατέλουν μερικώς (βγαίνουν στο στόμα με κάποια γωνία) και λέγονται ημιέγκλειστοι, ενώ άλλοι μένουν τελείως μέσα στην γνάθο και λέγονται έγκλειστοι. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις μπορούν να δημιουργηθούν διάφορα προβλήματα, με συμπτώματα ή και όχι.

Μερικά από αυτά τα προβλήματα είναι τα εξής:

• Περιστεφανίτιδα.
  Όταν το δόντι έχει μερικώς βγει στο στόμα, βακτηρίδια μπορούν να εισχωρήσουν μεταξύ του ούλου και του δοντιού και να δημιουργήσουν φλεγμονή στα ούλα.

• Σχηματισμός κύστης.
  Όταν ένας φρονιμίτης είναι έγκλειστος, η καλύπτρα που περιβάλλει το δόντι μπορεί να γεμίσει υγρό και να δημιουργηθεί μία κύστη, η οποία μπορεί να καταστρέψει τα παρακείμενα δόντια, το οστό των γνάθων και τα νεύρα.

• Τερηδόνα παρακείμενων δοντιών.
  Πολλές είναι οι φορές που ο φρονιμίτης έχει μία κλίση προς το μπροστινό δόντι και έτσι, στην γωνία που δημιουργείται εισχωρούν τροφές και βακτηρίδια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο δεύτερος γομφίος (τραπεζίτης) να τερηδονίζεται και συχνά να μην φαίνεται κάτι τέτοιο πριν να είναι πολύ αργά.

• Μετατόπιση των υπόλοιπων δοντιών.
• Στην περίπτωση που ο φρονιμήτης δεν ανατέλει κάθετα όπως τα υπόλοιπα δόντια, αλλά με κλίση, οι πιέσεις που ασκούνται είναι μεγάλες. Γι’ αυτό πολύ συχνά μετατοπίζονται παρακείμενα ή πιο μακρυνά δόντια. Ο ασθενής καταλαβαίνει κάτι τέτοιο συνήθως όταν βλέπει τα κάτω πρόσθιά του δόντια να στραβώνουν.

Πότε πρέπει να αφαιρούνται οι φρονιμίτες?

Τα προβλήματα με τους φρονιμίτες αναπτύσσονται σταδιακά και πολλές φορές υπάρχουν συμπτώματα, ενώ άλλες φορές όχι. Το καλύτερο που μπορεί να κάνει ο ασθενής είναι να βγάζει μία πανοραμική ακτινογραφία στην ηλικία των 16 με 19 ετών, ειδικά εάν υπάρχει υποψία για τυχόν προβλήματα, ώστε να κρίνει ο οδοντίατρος αν χρειάζεται η εξαγωγή των φρονιμιτών ή όχι. Η καλύτερη εποχή για να αφαιρεθούν οι φρονιμίτες σας είναι πριν προλάβουν να δημιουργήσουν άλλες παρενέργειες.

Η ακρορριζεκτομή είναι μία εξειδικευμένη οδοντιατρική εργασία, κατά την οποία, όπως λέει και η λέξη, κάνουμε εκτομή της άκρης της ρίζας ενός δοντιού.

Εφαρμόζεται όταν:

• έχει αποτύχει η ενδοδοντική θεραπεία και η επανάληψή της.
• έχει αποτύχει η ενδοδοντική θεραπεία, αλλά η επανάληψή της δεν είναι δυνατή (π.χ. σε δόντια με ενδορριζικούς άξονες που δεν είναι δυνατόν να βγουν).
• τα δόντια έχουν πολύ μεγάλες και επικίνδυνες ακρορριζικές αλλοιώσεις (π.χ. κύστεις).
• τα δόντια φέρουν προσθετικές εργασίες (θήκες, γέφυρες κτλ) που θέλουμε να αποφύγουμε την καταστροφή τους.

Με την ακρορριζεκτομή επεμβαίνουμε στο άκρο της ρίζας του δοντιού και έτσι δεν επηρεάζουμε αισθητικά το χαμόγελο.  Γίνεται με τοπική αναισθησία και έχει το μεγάλο πλεονέκτημα ότι σώζονται δόντια και ακριβές προσθετικές εργασίες που διαφορετικά θα έπρεπε να εξαχθούν, καθώς και ότι ο ασθενής θεραπεύεται από ύπουλες ακρορριζικές βλάβες, που, εάν έμεναν αθεράπευτες, θα δημιουργούσαν σε βάθος χρόνου ποικίλα προβλήματα.

Πολλές είναι οι φορές που βγάζοντας ένα δόντι βάζουμε στην θέση του κατ’ευθείαν ένα εμφύτευμα στην ίδια συνεδρία.

Εάν ο ασθενής πριν ακόμη βγάλει το χαλασμένο του δόντι έχει αποφασίσει ότι θα ήθελε να αντικαταστήσει το κενό που θα προκύψει με ένα εμφύτευμα, και ειδικά εάν υπάρχει έλλειμμα οστού στην περιοχή, τότε την στιγμή της εξαγωγής μπορούμε να προβούμε σε τοποθέτηση οστικού μοσχεύματος ή σε άλλες τεχνικές ανάπλασης (π.χ. ανύψωση του ιγμορείου άντρου) , ώστε να δημιουργήσουμε καλύτερες και γρηγορότερες προϋποθέσεις για την τοποθέτηση αργότερα του εμφυτεύματος.

Η χειρουργική εξαγωγή δοντιού μπορεί να αφορά είτε τον φρονιμίτη, είτε οποιοδήποτε άλλο δόντι.  Επίσης, είναι δυνατόν να γίνει σε ολόκληρο το δόντι ή μόνο στις ρίζες του.

Εφαρμόζεται όταν ο οδοντίατρος κρίνει πως δεν είναι δυνατή η εξαγωγή με τον συμβατικό τρόπο, ή όταν θεωρεί ότι χειρουργικά θα δημιουργηθεί μικρότερη βλάβη στον ασθενή και η επούλωση θα είναι καλύτερη.  

Υπάρχουν περιπτώσεις, που δεν ξέρουμε από την αρχή ότι θα εξελιχθούν χειρουργικά.  Επίσης, υπάρχουν χειρουργικές τεχνικές που γίνονται στην πορεία για να διορθώσουν μία τυχόν επιπλοκή (π.χ. στοματοκολπική επικοινωνία).  Γι' αυτό δεν πρέπει ποτέ ο ασθενής να ρωτάει ''πόση ώρα θα μας πάρει η εξαγωγή''.  Ο οδοντίατρος πάντα προσπαθεί για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα χωρίς πόνο, ανεξάρτητα από τον χρόνο.